Feminatywa Polsko-Ukraińska
Feminatywa Polsko-Ukraińska
Feminatywa Polsko-Ukraińska to festiwal literacki online, organizowany przez Miejską Bibliotekę Publiczną we Wrocławiu oraz Centrum Biblioteczno-Kulturalne FAMA, podczas którego pisarki, artystki, intelektualistki i aktywistki z Polski i Ukrainy będą dyskutować nie tylko o literaturze i o tym, czy literatura może pomóc nam w oswajaniu nowego kształtu świata po/w trakcie pandemii, lecz także o tym, czy w Polsce i w Ukrainie tak samo rozumiemy wyzwania współczesności.
Przestrzeń dialogu kobiet na wirtualno-kulturalnej mapie Wrocławia
Będziemy rozmawiać o prawach człowieka, konfliktach zbrojnych, o mocy, sprawczości, ale i problemach kobiet – Polek i Ukrainek. O zagadnieniach, które dotyczą nas – Polki i Ukrainki jako sąsiadki, ale i o tych bolączkach, które mają wymiar ponadnarodowy, jak zmiany klimatyczne, których skutkiem są masowe migracje i kryzys uchodźczy, czy też coraz silniejsze tendencje autokratyczne stanowiące zagrożenie dla państw demokratycznych. Przede wszystkim jednak chcemy rozmawiać o dobrej literaturze w szerokim gronie pisarek, poetek, aktywistek, dziennikarek, artystek i intelektualistek.
Imperatyw – Feminatyw
Wielkie narracje zarówno te dotyczące historii, polityki, jak też kultury czy życia codziennego stworzone zostały przez mężczyzn. Formy mówienia narzucają formy myślenia – o świecie i roli człowieka, którą pełni on w jego obrębie. Temat ten omawiany jest od dawna, a potrzeba przeciwstawiania się patriarchalnej wizji rzeczywistości jest wyrażana i eksplikowana od lat. Męska narracja dotyczy także relacji polsko-ukraińskich – postrzegamy ją przez pryzmat zdarzeń historycznych, wielkich sojuszy i zdrad politycznych, za którymi stała męska część świata. Gdzie w tym wszystkim kobiety? Ta druga połowa, która wciąż musi domagać się równego istnienia nie tylko w zmieniającej się rzeczywistości, ale i w języku, który o niej opowiada?
Polki, Ukrainki – pisarki, artystki, aktywistki, polityczki, historyczki, matki, żony i kochanki, córki, przyjaciółki, pracowniczki – jak one widzą złożone wzajemne relacje pomiędzy naszymi państwami? Co mają do powiedzenia jako reprezentantki wymienionych wyżej zawodów i społecznych ról? Oddajemy im głos.
Gościnie festiwalu
Gościniami festiwalu będą m.in.: Haska Shyyan (autorka książki Behind the back (Europejska Nagroda Literacka 2019), Małgorzata Rejmer (autorka reportażu Błoto słodsze niż miód. Głosy komunistycznej Albanii, nagrodzona Paszportem Polityki 2018 i nominowana do Nagrody Literackiej Nike 2019), Oleksandra Iwaniuk (dziennikarka związana z Polityką, autorka książki Amor(T)E, Dana Vynnytska (artystka), Marta Frej (ilustratorka), Natalia Śniadanko (poetka, pisarka, dziennikarka, tłumaczka, autorka 9 książek), Maria Peszek (wokalistka, aktorka teatralna i filmowa), Tamila Taszewa (zastępczyni Stałego Przedstawicielstwa Prezydenta Ukrainy w Autonomicznej Republice Krym, aktywistka broniącą praw człowieka, założycielka i prezeska organizacji pozarządowej Crimea SOS), Janina Ochojska-Okońska (posłanka do Parlamentu Europejskiego, polska działaczka humanitarna, założycielka i prezeska Polskiej Akcji Humanitarnej) czy Irena Karpa (wokalistka, dyplomatka, pisarka, autorka blisko 15 książek tłumaczonych na różne języki).
Od Miesiąca Spotkań Autorskich do Feminatywy
Feminatywa Polsko-Ukraińska jest niejako „dzieckiem” Miesiąca Spotkań Autorskich we Wrocławiu, festiwalu literackiego organizowanego równocześnie w Polsce, Czechach, na Słowacji i Ukrainie, który w bieżącym roku z powodu epidemii koronawirusa nie mógł się odbyć. Zamknięcie granic szczególnie przypomniało o podziale na kraje Schengen i te, które do strefy Schengen nie należą. Chcąc symbolicznie przekroczyć ową granicę, zapraszamy do dyskusji online. W sieci nie ma granic, a literatura i kultura to najlepsza przestrzeń do budowania relacji i dyplomacji publicznej.
Dlaczego Polska i Ukraina?
Wrocław związany jest z Ukrainą szczególnie, nie tylko ze względów historycznych. Pamięć o lwowskich profesorach, powojennych wschodnich przybyszach zasiedlających miasto czy symbolicznych dla polsko-ukraińskich relacji lwowsko-wrocławskich instytucjach takich jak Ossolineum to ważny, ale nie jedyny element funkcjonowania Ukrainy we Wrocławiu. Polityka obecnych, jak i poprzednich władz miasta ze szczególną uwagą skupiała się na ukraińskim mieście-partnerze Lwowie. W latach 2001-2009 realizowaliśmy szeroko zakrojony Program: Wrocław-Lwów. Partnerstwo dla Pomocy.
Dziś co dziesiąty mieszkaniec Wrocławia to obywatel/obywatelka Ukrainy, podejmowanie działań budujących dialog polsko-ukraiński jest więc naturalną potrzebą żywo zmieniającej się społeczności i kontynuacją rozpoczętej współpracy. Szczególna rolę w budowaniu wspólnoty wrocławskiej odgrywają Ukrainki-kobiety. Włączają się w spontaniczne akcje społeczne, aktywnie uczestniczą w życiu kulturalnym miasta, angażują się w życie szkolne, będąc często ambasadorkami swoich rodzin w nowym kraju.
Wierzymy, że dzięki przestrzeni do dialogu, którą stworzy FEMINATYWA nasze sąsiedztwo uzyska głęboki międzyludzki wymiar.
