Z baby-prababy. O przodkiniach robotnicach

8.11 | 18.00 | Filia nr 7 MBP we Wrocławiu, ul. Suwalska 11

Rozmawiają:

Joanna Kuciel-Frydryszak – pisarka i dziennikarka, autorka bestsellerowej książki o polskich służących Służące do wszystkiego.

Alicja Urbanik-Kopeć – kulturoznawczyni, pisarka, autorka książek Anioł w domu, mrówka w fabryce, Instrukcja nadużycia oraz Chodzić i uśmiechać się wolno każdemu.

Moderuje:

Monika Piotrowska-Marchewa – dr nauk historycznych, wykładowczyni na Uniwersytecie Wrocławskim, badaczka dziejów warstw najuboższych i historii społecznej kobiet.

Trzeci panel:

Naukowczynie i artystki przecierające szlaki w świecie zdominowanym przez mężczyzn, pisarki wprowadzające do literatury kobiece narracje i postępowe inteligentki dyskutujące o wykluczeniu na łamach czasopism, magnatki fundujące szkoły i żołnierki walczące o niepodległość – słusznie otrzymują coraz więcej miejsca na kartach historii, a ich życiorysy stają się inspiracjami dla kolejnych książek, filmów i wystaw. Nie sposób jednak nie zauważyć, że w tej reprezentacji nadal brakuje ogromnej rzeszy kobiet, których biografie sprzęgnięte były z tymi pierwszymi – w sposób wyraźny lub za pomocą niewidocznych na pierwszy rzut oka nici powiązań i zależności. Służące obsługujące swoje lepiej sytuowane panie, pracownice seksualne lądujące z potomstwem na marginesie społeczeństwa nierzadko po tym, gdy zostały wykorzystane przez pana domu, w którym służyły, pracownice fabryk i zakładów wytwarzające modne stroje oraz chłopki produkujące żywność do miast – to cały zastęp kobiet, dla których rzadko znajduje się miejsce w zbiorowej świadomości. Chcemy o nich przypomnieć. 

Pomimo wielkich aspiracji Polaków i Polek do inteligenckiego lub szlacheckiego pochodzenia, prawda jest taka, że prababki i babki większości z nas były chłopkami lub robotnicami. Podczas trzeciego spotkania tegorocznej Feminatywy porozmawiamy o ich życiu, postaramy się umieścić ich codzienne zmagania w szerszym kontekście walki o równouprawnienie kobiet i zrobić przestrzeń dla ich herstorii. Pomogą nam w tym pisarki Joanna Kuciel-Frydryszak i Alicja Urbanik-Kopeć oraz badaczka dziejów warstw najuboższych i historii społecznej kobiet – Monika Piotrowska-Marchewa. 

Panelistki:

Joanna Kuciel-Frydryszak – absolwentka polonistyki na Uniwersytecie Wrocławskim, dziennikarka, pisarka. Debiutowała jako reporterka Polskiego Radia, najdłużej związana była ze Słowem Polskim. Autorka biografii Antoniego Słonimskiego Słonimski. Heretyk na ambonie i Kazimiery Iłłakowiczówny Iłła, a także bestsellerowej książki o polskich służących Służące do wszystkiego. Mieszka we Wrocławiu. 

Alicja Urbanik-Kopeć – kulturoznawczyni, anglistka, adiunktka w Instytucie Historii Nauki PAN. Zajmuje się historią kultury XIX wieku. W przeszłości szuka źródeł współczesnych wzorów kulturowych. Pisze o pracy seksualnej, wynalazkach, emancypacji i klasie robotniczej. Autorka książek Anioł w domu, mrówka w fabryce (o robotnicach fabrycznych), Instrukcja nadużycia (o służących domowych), Chodzić i uśmiechać się wolno każdemu (o pracownicach seksualnych). Laureatka Nagrody Klio za wybitny wkład w badania historyczne. Finalistka Nagrody Historycznej Polityki. Wykładowczyni gender studies.

Monika Piotrowska-Marchewa – dr nauk historycznych, wykładowczyni na Uniwersytecie Wrocławskim, badaczka dziejów warstw najuboższych i historii społecznej kobiet. Autorka książki Nędzarze i filantropi. Problem ubóstwa w polskiej opinii publicznej w latach 1815-1863 (2004) oraz licznych artykułów, poświęconych opiece społecznej i służbie domowej od XIX do połowy XX wieku.  Aktualnie prowadzi badania nad dziejami nauczycielek szkolnictwa ludowego (powszechnego) w Polsce międzywojennej. Autorka e-podręcznika gimnazjalnego do historii XIX wieku (2014), popularyzatorka wiedzy. Ostatnio wspierała fachowo unikatową wystawę w Muzeum Warszawy Niewidoczne. Historie warszawskich służących (2022).